Manastir Stuplje, koji se nalazi u Vijačanima Gornjim, pored prepoznate duhovnosti koja privlači vjernike iz raznih krajeva, sve više postaje prepoznat i po svojoj izdavačkoj djelatnosti. Štampanje pisanih izdanja, kroz koje se vjernici uče hrišćanskim načelima, u manastiru je aktivna sedam godina, a do sada je izdato na desetine knjiga, zbirki, brošura, šematizama i drugih vidova štampanog materijala u kojima je opisan crkveni život i njen istorijat.
Da je pisana riječ važna za vaspitavanje hrišćana, ističe i bratstvo manastira koji i danas kroz svoje izdavačke djelatnosti, pokušavaju sačuvati duhovnost ali i istoriju.
Sinđel Georgije, sabrat manastira Stuplje navodi da se današnje izdavaštvo razvija na korijenima nekadašnje prepisivačke škole koja je postojala u srednjem vijeku i djelovala je sve do rušenja manastira od strane Osmanlija krajem 17.vijeka.
”Monasi koji su nekada ovdje živjeli u srednjem vijeku, bavili su se prepisivanjem I koričenjem bogoslužbenih i crkvenih knjiga. Danas je poznato da je ovdje nastalo šest knjiga koje i danas postoje. Te knjige su: Prolog, Bogorodičnik, Panigirik, Trebnik, Tipik, Akatisnik. To su sve bile knjige za bogoslužbenu upotrebu. Jedna od tih knjiga se čuva se u Nacionalnom muzeju u Pragu. Jedan naslov se čuva u bibloteci Eparhije pakračko-slavonske dok se tri knjige čuvaju u muzeju Srpske pravoslavne crkve u Beogradu. Njih je bivši nastojatelj manastira arhimandrit Danilo Gavranović uspio da skrenirao tako da danas imamo sačuvana fototipska izdanja svega toga”, rekao je Georgije.
A savremeno izdavaštvo je vratilo u život neka izdanja čiji su naslovi sačuvani od zaborava. Na taj način svi zaniteresovani danas mogu čitati pisane tragova koje je iza sebe ostavio Sveti sveštenomučenik Platon Banjalučki a koja potiču još iz prve polovine prošlog vijeka.
“Među tim izdanjima značajan je naslov pod nazivom “Hrišćanska nauka za učenike i učenice trećeg razreda osnovne škole’’. Dakle to je izvjesna vjeronauka iz 1910. godine. U to doba sveštenomučenkik Paton nije bio episkop već je bio protosinđel i profesor. Tu imamo i naslov pod nazivom ‘’Drugi i treći šematizam pravoslavne srpske Mitroploije banjalučko- bihaćke za 1911 i 1923.godinu ‘’, rekao je Georgije.
Kroz sačuvanu pisanu istorijsku građu sačinjenu od fotografija, izdali su i posebnu monografiju o manasiru Stuplje koja čitaoce upoznaje sa duhovnim životom koji je građen zajedno sa bogomoljom. Uspjeli su da se kroz pisani rad posvete i drugim manastirima.
“Izdali smo i knjigu koja je opisuje sve postojeće manastireu Eparhiji banjalučkoj gdje se čitaoci mogu upoznati o njihovom istorijatu i drugim zanimljivim stvarima. Te knjigu ali i druge koje opsuju istoriju Eparhije banjalučke je izdao sadašnji nastojatelj manastira, arhimandrit Platon Jović. Izdali smo još neke knjige koje govore o istorijatu crkve a koje će svima kojo žele da ih pročitaju, biti veoma zanimljive’’, rekao je Georgije.
A kroz svoje izdavaštvo čitaoce pokušavaju upoznati i o životu ruske pravoslavne crkve pa se zato među naslovima mogu pronaći i ‘’Ruski patrijarsi 20.vijeka’’ i ‘’Šematizam Moskovske patrijaršije’’.
“Imamo i neka prevedena djela od strane drugih autora. Izdajemo i male knjižice koje govore o životu parohije i njenih parohijana i to intenzivno radimo od 2017.godine do dan danas. Tu je prikazano opšte stanje u parohiji, koliko ima domaćinstava, koje se slave proslavljaju, koje su se crkvene aktivnosti odvijale ali i mnoge druge stvari”, rekao je Georgije.
Duhovni život u manastiru, kako navode, najviše opstaje zahvaljujući parohijanima iz vijačanskog kraja. Kako bi bili bolje upoznati o dešavanjima i svim liturgijama koje će se održavati, parohijani redovno dobijaju biltene koji se štampaju svake nedjelje već više od sedam godina.
Naš sagovornik objašnjava i da se sva izdana djela mogu se naći i u biblotekama u Prnjavoru, Čelincu i drugim mjestima. Ipak sve ovi naslovi, posebno mjesto dobijaju u manastirskoj bibloteci koja čini jedan od važnih stubova u očuvanju bogoslovlja. Dodaje da se u formiranje biblioteke krenulo zajedno sa podizanjem manastira čiji su temelji otriveni 1994. godine.
“Tek na iskopanim temeljima, njegovo preosveštenstvo episkop banjalučki Jefrem je na poklon dobio knjigu ‘’Znameniti Srbi 19.vijeka’’. Ovaj naslov je vladici poklonio Milenko Malešević iz Vijačana Gornjih koji je zajedno sa nastavnikom istorije Dušanom Jotićem pronašao temelje manastira. Vladika je tada odlučio da tu knjigu pokloni bibloteci manastira Stuplje. Vladika je tada u posveti napisao da se ta knjiga zavede pod rednim brojem jedan”, rekao je Georgije.
A nakon prve knjige, počeli su stizati i novi naslovi. Obnova bibloteke je pratila obnovu manastira. Sa svakim novim kamenom sa kojim se podizala duhovna ljepotica, podizao se i književni fond zahvaljujući prije svega Eparhiji banjalučkoj i Mitropoliji dabrobosanskoj koje su obezbjedile brojne naslove.
“Već od 2015. godine je počelo na tome da se radi kako bi se povećao književni fond u bibloteci. To tada bilo je oko 1.000 naslova. Sada smo došlo do brojke od oko 5.000 naslova koji postoje u našoj bibloteci. Pored knjiga koje su bazirane na bogoslovlju tu su I knjige iz oblasti istorije, književnosti, umjetnosti, filozofije, psihologije. Posebno je tu dominantni naslovi koji govore o našoj srpskoj istoriji i književnosti. Tu si i naslovi na stranim jezicima prije svega ruskom, grčkom i engleskom jeziku”, rekao je Georgije.
Za vjernike je važno da čitaju i da se na taj način kulturno i duhovno uzdižu. Prije svega hrišćanski rod mora da čita zapise iz Novog i Starog zavjeta gdje je satkana Božija riječ. Kako bi ostavili jedno svjedočanstvo o životu u planu je i izdavanje ljetopisa manastira Stuplje kojeg će činiti istorijska građa i fotografije od perioda gradnje pa sve do današnjih dana a koje će prikazati čist duh i ljubav sa kojim je uvijek živia ova bogomolja i njen narod.
Pozivaju i vjernike svoje parohije da se više uključe kroz priče i fotografije u izdavanje ljetopisa i drugih pisanih tragova koji će svjedočiti o prošlim danima. Na kraju dodaju da se slovom i slikom, može zagarantovati da će hrišćanstvo opstati i prenositi se na nove generacije.
Prilog o izdavačkoj djelatnost manastira Stuplje pogledajte sutra u vaskršnjem programu naše TV K3.
(TV K3)
Be the first to comment