Republika Srpska bi mogla uskoro da dobije još jedan grad. Iz statusa opštine u status grada vjerovatno prelazi Prnjavor, a Srpskainfo istražuje koja je procedura, kakvi su uslovi za prelazak u drugu kategoriju, te koji su benefiti i troškovi kada lokalna zajednica promijeni status.
Prema članu 10 Zakona o lokalnoj samoupravi Srpske, uslovi za uspostavljanje grada su da ima više od 50.000 stanovnika i ako u posljednje tri godine, na osnovu odluke o utvrđivanju stepena razvijenosti jedinica lokalne samouprave, ta zajednica ima status razvijene.
Izuzetno, opština može steći status grada bez obzira na broj stanovnika, ako je stopa zaposlenosti na području opštine iznad republičkog prosjeka.
Dobijanje statusa na “mala vrata”
Prema Odluci o stepenu razvijenosti jedinica lokalne samouprave RS za 2023, u najvišu kategoriju razvijenih spadaju: Banjaluka, Bijeljina, Gacko, Derventa, Doboj, Zvornik, Istočna Ilidža, Istočno Novo Sarajevo, Laktaši, Mrkonjić Grad, Pale, Prijedor, Prnjavor, Stanari, Teslić, Trebinje i Ugljevik.
Od pomenutih, opštine sa prefiksom „istočni“, te opština Pale, u sastavu su grada Istočno Sarajevo. Od ostalih, gradovi još nisu Gacko, Mrkonjić Grad (iako se tako zove), Prnjavor, Stanari, Teslić i Ugljevik.
Prema rezultatima popisa stanovništva iz 2013. godine, od pomenutih zajednica koje još nisu postale grad, više od 50.000 stanovnika nema nijedna od njih. Prnjavor ima nešto manje od 35.000 stanovnika. Dakle, i Prnjavor i još neke opštine koje bi željele u status grada, može da spasi samo ako im je zaposlenost iznad republičkog prosjeka.
Vijest o Prnjavoru na društvenim mrežama je objavio Zlatan Klokić, ministar za evropske integracije i međunarodnu saradnju Srpske, inače Prnjavorčanin.
On je potpisao mišljenje na nacrt zakona u dijelu usklađenosti sa zakonodavstvom EU. Klokić za Srpskainfo kaže da Prnjavor ispunjava uslov da postane grad upravo zbog stope zaposlenosti.
– Prnjavor ne ispunjava uslov da ima preko 50.000 stanovnika, ali je već duži niz godina izrazito razvijena jedinica lokalne samouprave i ima zaposlenost iznad republičkog prosjeka – kaže Klokić.
Kaže da mu je ovo najdraže mišljenje koje je do sada potpisao kao ministar.
– Siguran sam da su Vlada Srpske i resorno ministarstvo prepoznali sve aktivnosti koje su realizovane na području opštine Prnjavor i da Prnjavor ispunjava uslov da dobije status grada. To će značiti da će Prnjavor imati mogućnost lakšeg pristupa fondovima EU, s obzirom da jedinice lokalne samouprave koje nose status grada lakše to ostvaruju. Siguran sam da će u vremenu pred nama Prnjavor biti prepoznat kao mjesto gdje je lijepo za živjeti, a koje je i pogodno za domaće i strane investitore – kaže Klokić.
Načelnik Prnjavora, Darko Tomaš, nije bio dostupan za izjavu.
Politička (samo)promocija
Inače, odluku o pokretanju postupka za prelazak u status grada donosi skupština opštine i dostavlja je Vladi. Uz zahtjev se dostavlja elaborat kojim se opravdava zahtjev, a koji sadrži podatke o rasporedu javnih ustanova neophodnih za funkcionisanje grada, o prirodnim resursima, izgrađenim privrednim kapacitetima i infrastrukturi, o javnim prihodima prikupljenim na području opštine…
Vlada razmatra zahtjev i, ukoliko su ispunjeni uslovi propisani ovim zakonom za sticanje statusa grada, podnosi Narodnoj skupštini nacrt zakona o gradu.
Dobijanje statusa grada gradonačelnici maksimalno koriste i za svoju političku samopromociju. Postavlja se pitanje kakva je konkretna korist za neku lokalnu zajednicu kada pređe u „viši“ status. Primjera radi, Gradiška je u aprilu 2019. zvanično proglašena gradom.
Gradonačelnik Zoran Adžić tvrdi da im je to mnogo pomoglo.
– Grad Gradiška je poboljšao svoje kontakte s međunarodnim organizacijama, ostavila mnoge međunarodne projekte kroz udruženja gradova. I svašta još. Sigurno je da je pomoglo – kaže Adžić za Srpskainfo.
Kada je riječ o troškovima, ističe da su bili simbolični, poput promjene naziva grada i izrade novih pečata.
Be the first to comment